Πλημμυρισμένα Υπόγεια

Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν δύο τρόποι εντοπισμού της προέλευσης του νερού:
α) Η χρήση ειδικών χρωστικών ουσιών
Πλεονεκτήματα:
Το αποτέλεσμα είναι άμεσα (ή σε μερικές περιπτώσεις εντός 24ώρου) ορατό και μη αμφισβητήσιμης προέλευσης, σε περίπτωση που η διαρροή προέρχεται από παρακείμενο κτίριο.

Μειονεκτήματα:
Δεν έχει εφαρμογή σε όλες τις περιπτώσεις. Αν μεταξύ του σημείου διαρροής και του σημείου εμφάνισης των νερών μεσολαβεί χώμα ή πορώδης μεσοτοιχία, τότε η χρωστική προσκολλάται σε αυτό και δεν εμφανίζεται.

β) Χημική ή και μικροβιολογική ανάλυση
Πλεονεκτήματα:
Έχει εφαρμογή σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.
Προσδιορίζεται η προέλευση του νερού (υπόγεια νερά, λύματα, παροχή δικτύου).
Η ανάλυση πραγματοποιείται από ανεξάρτητο εργαστήριο που δεν εμπλέκεται άμεσα με το όλο θέμα.

Μειονεκτήματα:
Τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα (3-4 εργάσιμες ημέρες).
Προσδιορίζεται η γενική προέλευση του νερού (απόβλητο, υπόγεια νερά, λύματα, παροχή δικτύου), όχι όμως και το σημείο διαρροής (π.χ. παρακείμενο δίκτυο αποχέτευσης) για τον εντοπισμό του οποίου απαιτείται επί τόπου πραγματογνωμοσύνη από μηχανικό.
Από αναλύσεις που έχει πραγματοποιήσει το Διαπιστευμένο Εργαστήριό μας σε μεγάλο αριθμό δειγμάτων νερού από πλημμυρισμένα υπόγεια, προκύπτουν οι ακόλουθες πηγές προέλευσής του:

Διαρροή συστήματος αποχέτευσης
Κυρίως απαντάται σε κτίρια παλαιότερα της δεκαετίας, που το σύστημα αποχέτευσης αποτελείται από μολυβένιες, χάλκινες, πήλινες ή μαντεμένιες σωληνώσεις.
Η χρόνια χρήση καθαριστικών που περιέχουν υδροχλωρικό οξύ διαβρώνει τις κολλήσεις των πήλινων ή μεταλλικών σωληνώσεων που κάποια στιγμή τρυπούν σε διάφορα σημεία και κυρίως στις γωνίες και στα σημεία ένωσής των, όπου δηλαδή λιμνάζουν τα υγρά λύματα.
Επίσης, η χρόνια χρήση αποφρακτικών (τύπου TUBOFLO, MUSCLE, κτλ.) που περιέχουν καυστικό νάτριο ή καυστικό κάλιο, διαβρώνουν τις μεταλλικές σωληνώσεις και ιδιαίτερα τις μολυβένιες.
Σε γενικές γραμμές συνιστάται η απόφραξη του συστήματος αποχέτευσης να πραγματοποιείται με μηχανικά μέσα πριν την όποια εκτεταμένη χρήση χημικών μέσων.
Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί σημαντική διαρροή από το σύστημα αποχέτευσης, προτείνεται η συνολική αντικατάστασή του με πλαστικές σωληνώσεις, καθώς η επισκευή μέρους αυτού, είναι προσωρινή λύση. Αν ένα πεπαλαιωμένο και διαβρωμένο σύστημα αποχέτευσης επισκευασθεί μερικώς, είναι θέμα χρόνου να παρουσιαστούν διαρροές σε άλλα τμήματά του και τελικά το κόστος των πολλών μερικών επισκευών να ξεπεράσει κατά πολύ το κόστος της συνολικής αλλαγής του.
Τέλος, επισημαίνεται ότι νερά που προέρχονται από αποχετεύσεις, διαβρώνουν σε σημαντικό βαθμό το σκυρόδεμα (κολόνες, πλάκες), καθώς εκτός των χημικών σκευασμάτων οικιακής χρήσης (οξέα, καυστικά αποφρακτικά, κ.α.) περιέχουν αμμωνιακά ιόντα σε υψηλές συγκεντρώσεις που προσβάλλουν τη θεμελίωση του κτιρίου.

Διαρροή συστήματος ύδρευσης
Αν η διαρροή πραγματοποιείται μετά το ρολόι καταγραφής της παροχής, τότε κλείνοντας όλες τις βρύσες και παρατηρώντας το, εντοπίζεται άμεσα τυχόν διαρροή.
Στην περίπτωση που η διαρροή προέρχεται από κεντρικές σωληνώσεις της Δημοτικής Υπηρεσίας ύδρευσης, δηλαδή πριν από το ρολόι καταγραφής, μοναδική λύση του εντοπισμού αυτής, είναι η πραγματοποίηση χημικής ανάλυσης.
Στην τελευταία περίπτωση ο διαχειριστής ή ιδιοκτήτης προσκομίζει τα στοιχεία των αναλύσεων στην Υπηρεσία Ύδρευσης της περιοχής του (π.χ. Ε.ΥΔ.ΑΠ) προκειμένου να προβεί στις όποιες επισκευές.
Δυστυχώς, σχεδόν πάγια τακτική των Δημοτικών Υπηρεσιών Ύδρευσης είναι να μην αποδέχονται την υπαιτιότητα του προβλήματος βασιζόμενες στο γεγονός της απουσίας του ελεύθερου χλωρίου στα νερά των υπογείων χώρων. Αυτή είναι μια εσφαλμένη τακτική καθώς το ελεύθερο χλώριο (που συνήθως εμπεριέχει το νερό παροχής δικτύου) καταστρέφεται αμέσως μόλις έρθει σε επαφή με χώμα ή υλικά δόμησης κτιρίων.

Υπόγεια ύδατα
Σε περιόδους ιδιαίτερα υψηλών βροχοπτώσεων παρατηρείται αυξημένος αριθμός πλημμυρισμένων υπόγειων χώρων από υπόγεια ύδατα. Δύο, κυρίως, παράγοντες είναι υπεύθυνοι για τέτοιου είδους φαινόμενα.
Ο πρώτος είναι η ανέγερση κτιρίων πάνω σε κοίτη υπόγειου ποταμού, που πιθανότατα ήταν άνυδρος κατά τη διάρκεια της ανέγερσης.
Η αύξηση των βροχοπτώσεων προκαλεί αύξηση του υδροφόρου ορίζοντα με αποτέλεσμα ύδατα υπόγειων ποταμών να βρίσκουν διέξοδο σε υπόγεια κτιρίων. Η ελλιπής μόνωση των τοιχίων των υπογείων βοηθά την όποια διάβρωσή των, με αποτέλεσμα είσοδο των υδάτων. Οι διορθωτικές ενέργειες σε τέτοιες περιπτώσεις έχουν πολύ υψηλό κόστος και απαιτούν τη συμβολή μηχανικού.
Υπάρχουν περιπτώσεις σε κτίρια στο κέντρο της Αθήνας όπου η ροή των υδάτων ήταν τέτοιου μεγέθους που χρειάστηκε εγκατάσταση μόνιμων καταδυομένων αντλιών, για την άντλησή των σε καθημερινή βάση.
Ο δεύτερος και κυριότερος παράγοντας εμφάνισης υπόγειων υδάτων σε υπόγειους χώρους είναι η ύπαρξη παλαιών απορροφητικών βόθρων παραπλεύρως των κτιρίων.
Η αύξηση των βροχοπτώσεων συνεπάγεται την αύξηση του υδροφόρου ορίζοντα που σε αρκετές περιπτώσεις γεμίζει με νερό τον απορροφητικό βόθρο εισερχόμενο από τον πυθμένα του. Η ελλιπής μόνωση των τοιχίων του παλαιού βόθρου και των υπόγειων χώρων βοηθά στην όποια διάβρωσή των με αποτέλεσμα την είσοδο των υδάτων.
Σε αυτήν την περίπτωση συνιστάται η μόνωση του πυθμένα του απορροφητικού βόθρου. Επίσης σπανιότερα έχουν παρατηρηθεί εισροές υδάτων από απορροφητικούς βόθρους που βρίσκονται σε πλήρη ή μερική  (π.χ. μόνο για όμβρια ύδατα) χρήση.

Καθώς το κόστος των διορθωτικών ενεργειών στην περίπτωση εισόδου υπόγειων υδάτων σε υπόγειους χώρους κτιρίων είναι ιδιαίτερα υψηλό, προτείνονται οι ακόλουθες προληπτικές ενέργειες που πραγματοποιούνται κατά την ανέγερση ενός κτιρίου:
α) πραγματοποίηση χημικής ανάλυσης ή και μικροβιολογικής εξέτασης σε τυχόν ύδατα που παρουσιαστούν κατά την εκσκαφή και προσδιορισμός της διαβρωτικότητας του νερού στο σκυρόδεμα,
β) πραγματοποίηση χημικής ανάλυσης σε δείγματα εδάφους περιμετρικά της θεμελίωσης και προσδιορισμός της διαβρωτικότητας του εδάφους στο σκυρόδεμα,
γ) δημιουργία συστήματος στράγγισης υδάτων (σε περίπτωση εισροής υδάτων),
δ) χρησιμοποίηση ειδικών μονωτικών υλικών για το σκυρόδεμα και τα τοιχία των υπόγειων χώρων σε όλες τις περιπτώσεις για προληπτικούς λόγους.

Πρέπει να τονισθεί ότι η ύπαρξη υπόγειων υδάτων σε υπόγειους χώρους, εγκυμονεί πολλούς κινδύνους για τη στατικότητα του κτιρίου, ιδιαιτέρως για κτίρια παλαιοτέρων κατασκευών με φέρουσα τοιχοποιία.
Επίσης στην περίπτωση που πρόκειται για λύματα, υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία. Γενικώς τα λιμνάζοντα νερά σε κλειστούς χώρους αποτελούν ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης μικροβίων, συμπεριλαμβανομένων και των παθογόνων.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η συμβολή μηχανικού σε όποιες διορθωτικές ενέργειες, κρίνεται απαραίτητη, καθώς πρέπει να μελετηθεί εκτενώς η διάβρωση του υπεδάφους και της θεμελίωσης του κτιρίου.
Το Διαπιστευμένο Χημικό Εργαστήριό, με μακρόχρονη εμπειρία σε αναλύσεις νερών, μπορεί να σας βοηθήσει σε πρακτικό και νομικό επίπεδο, πραγματοποιώντας εκτός των αναλύσεων που σχετίζονται με την προέλευση του νερού και τα ακόλουθα:
α) Τη δειγματοληψία, έτσι ώστε να μην αμφισβητηθεί η προέλευση του δείγματος
β) Συμβουλευτική επιστημονική κατάθεση, σε περίπτωση δικαστικής διαφοράς με περίοικους.

Ο Χημικός
Στέφανος Ανδρέου
e-mail:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
www.aclabs.gr